تهیه مدل ارزیابی فنی، زیستمحیطی و اقتصادی سناریو های مدیریت پسماند جامد شهری با استفاده ازanp و gis (مطالعه موردی: شهر تهران)

نتخاب شیوه مناسب مدیریت پسماندهای شهری ، به گونه ای که به کم ترین مخاطرات زیست محیطی بینجامد و از لحاظ فنی و اقتصادی قابلیت اجرایی بالایی داشته باشد، بدون بهره گیری از روش های نوین مکانیابی و تصمیمسازی امری بسیار پیچیده و زمان بر خواهد بود. گسترش سطحی سکونت گاه های شهری و بهتبع آن افزایش فواصل حمل زایدات تا مراکز دفع، ارزش بالای اقتصادی زمینهای دارای کاربری آزاد در حواشی شهرها، تدوین و اجرای قوانین و الزامات مربوط به کمترین فاصله سامانه های دفع از مراکز شهری ، و اعتراضات اجتماعی از جمله چالشهای موجود در زمینه احداث مراک ز دفع پسماند جامد شهری در مجاورت مناطق مسکونی حاشیه شهرهای بزرگ به شمار میرود. هدف نوشتار حاضر تهیه مدلی است برای مکان یابی مناطق مستعد احداث سامانههای دفع زایدات شهری ، و تعیین بهترین سناریوی مدیریتی قابل اجرا در این مکانها. در این بررسی شهر تهران بهعنوان مطالعه موردی انتخاب شده است. با اجرای مدل تهیه شده در این تحقیق برای شرایط محیطی شهر تهران، ضمن بررسی ابعاد مختلف مدل، میزان حساسیت آن به عوامل مؤثر در تصمیم سازی تحلیل شد. بدینمنظور، ابتدا لایه های اطلاعاتی گوناگون نظیر مناطق حفاظتشده، مناطق نظامی، مناطق فرهنگی و تاریخی، توپوگرافی، رودخانه ها و دریاچه ها، گسل ها، اطلاعات زمین شناسی و کاربری اراضی درخصوص منطقه مورد مطالعه تهیه شد و سپس با اعمال معیارهای مکان یابی و روی هم قرار دادن این لایهها، نقاط مناسب به دست آمد . در مرحله بعد، در مقایسه نقاط اخیر با لایه کاربری اراضی طرح جامع شهر تهران، نواحی مستعد احداث سامانه های دفع زایدات با کاربری آزاد مشخص شد. در نهایت با توجه به کمیت و کیفیت زایدات تولیدی در شهر تهران، سناریوهای مدیریتی مختلف شامل تعدادی از روش های تولید کود کمپوست، زباله سوزی، تولید سوخت مشتق از ،(mrf) جداسازی و پردازش و دفن ، به منظور اجرا در مناطق مستعد یادشده تعریف شد . ارزیابی (rdf) پسماند و تعیین بهترین سناریو بهمنظور اجرا در شهر anp سناریوهای مذکور با استفاده از مدل تهران، بخش پایانی این تحقیق را تشکیل می دهد. نتایج حاصله حاکی از برتری سناریوی اول 3079 ) بوده و پس از آن سناریوهای دوم، چهارم و سوم به ترتیب با / (با وزن نرمالشده 0 0 قرار گرفتند. بهدلیل نزدیکی وزن / 0 و 2087 /2393 ،0/ وزنهای نرمال شده 2441 اولویت های دوم و سوم، حساسیتسنجی روی آنها براساس ایجاد تغییرات انتخابی در وزن خوشه های اصلیِ شبکۀ تصمیمسازی انجام شد. باتوجه به این نکته که در سناریوی چهارم بخش عمده پسماند دفن میشود و بیشترین مخاطرات زیستمحیطی نیز در میان انتخاب ها در این سناریو وجود خواهد داشت، با افزایش وزن معیار زیست محیطی ارجحیت سناریوی چهارم کاهش می یابد. از طرفی با افزایش وزن معیار فنی، به دلیل تکنولوژی ساد ه مورد استفاده در این سناریو، ارجحیت آن روند افزایشی نشان میدهد. سایر سناریو ها حساسیت کم تری نسبت به تغییر وزن معیار ها داشتند و در اولویت آنها تغییری ایجاد نشد، بهگونه ای که همواره سناریوی اول از سناریوی دوم برتر بوده و سناریوی دوم نیز بر سناریوی سوم ارجحیت دارد.